Cookie Consent คืออะไร? ทำไมเว็บไซต์ต่างๆ ถึงต้องมีแบนเนอร์คุกกี้

ทุกวันนี้หากเราเข้าเยี่ยมชมเว็บไซต์ต่างๆ ทั้งในประเทศไทยหรือต่างประเทศ ต่างก็จะต้องเจอ “คุกกี้แบนเนอร์” หรือ “Cookie Consent Banner” ที่จะขึ้นมาให้เราเรื่องเพื่อยินยอมหรือปฏิเสธการให้ใช้คุกกี้ ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่หลายๆ เว็บไซต์เริ่มนำมาปฏิบัติและติดตั้งบนเว็บไซต์กันมากขึ้น นับตั้งแต่มีการประกาศใช้กฎหมาย PDPA (Personal Data Protection Act) หรือพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 และเริ่มบังคับใช้ 1 มิถุนายน 2564

Cookie Consent คืออะไร?

Cookie Consent หรือการขอความยินยอมในการใช้คุกกี้ ที่แสดงผลเป็น “คุกกี้แบนเนอร์” หรือ “Cookie Consent Banner” เป็นกระบวนการที่เว็บไซต์แจ้งให้ผู้ใช้งานทราบว่าจะมีการเก็บข้อมูลผ่านคุกกี้ และขอความยินยอมก่อนที่จะดำเนินการ ซึ่งการขอ Cookie Consent มีความสำคัญด้วยเหตุผลหลักดังนี้

• กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล: หลายประเทศมีกฎหมายที่กำหนดให้เว็บไซต์ต้องขอความยินยอมก่อนเก็บข้อมูลผู้ใช้

• ความโปร่งใส: ช่วยให้ผู้ใช้ทราบว่าข้อมูลใดบ้างที่จะถูกเก็บและนำไปใช้อย่างไร

• การควบคุมของผู้ใช้: ให้สิทธิ์ผู้ใช้ในการเลือกว่าจะยอมรับหรือปฏิเสธการใช้คุกกี้บางประเภท

คุกกี้ หรือ Cookie คืออะไร?

คุกกี้ (Cookie) คือไฟล์ข้อมูลขนาดเล็กที่เว็บไซต์ส่งไปเก็บไว้ในเบราว์เซอร์ของผู้ใช้งานเมื่อมีการเข้าชมเว็บไซต์นั้นๆ คุกกี้ทำหน้าที่จดจำข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับการใช้งานเว็บไซต์ของผู้ใช้ ซึ่งช่วยให้เว็บไซต์สามารถจดจำและปรับแต่งประสบการณ์การใช้งานให้เหมาะสมกับผู้ใช้แต่ละคนได้ โดยการใช้งานคุกกี้มีวัตถุประสงค์ที่หลากหลาย ยกตัวอย่าง เช่น

• การยืนยันตัวตน: จดจำการล็อกอินของผู้ใช้

• การตั้งค่าส่วนบุคคล: เช่น ภาษา ธีม หรือการตั้งค่าอื่นๆ

• การติดตามพฤติกรรม: วิเคราะห์การใช้งานเว็บไซต์

• การโฆษณา: นำเสนอโฆษณาที่เหมาะสมกับความสนใจของผู้ใช้

• การวิเคราะห์: เก็บสถิติการใช้งานเพื่อปรับปรุงเว็บไซต์

• การทำงานของเว็บไซต์: ช่วยให้ฟีเจอร์บางอย่างของเว็บไซต์ทำงานได้อย่างถูกต้อง

กฎหมาย  PDPA เกี่ยวข้องอย่างไรกับ Cookie Consent?

กฎหมาย PDPA (Personal Data Protection Act) หรือพระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 ของประเทศไทย มีความเกี่ยวข้องกับ Cookie Consent อย่างมีนัยสำคัญ

ยุคที่ข้อมูลเป็นทรัพยากรสำคัญอันดับต้นๆ ใครๆ ก็ล้วนอยากได้ข้อมูลเพื่อนำไปใช้ในวัตถุประสงค์ต่างๆ เช่น การเข้าใจลูกค้า, การวิเคราะห์ หรือแม้แต่การพัฒนาบุคลากร การคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลจึงเป็นประเด็นที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ ประเทศไทยก็ไม่ยอมตกขบวน ด้วยการประกาศใช้พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 หรือที่รู้จักกันในชื่อ PDPA (Personal Data Protection Act) ซึ่งส่งผลกระทบอย่างสำคัญต่อการดำเนินงานของเว็บไซต์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเด็นของ Cookie Consent

ความเชื่อมโยงระหว่าง PDPA กับ Cookie Consent

1. การขอความยินยอมเป็นหัวใจสำคัญ PDPA กำหนดให้การเก็บรวบรวม ใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลก่อน นั่นหมายความว่า เว็บไซต์ต้องขอความยินยอมจากผู้ใช้ก่อนที่จะใช้คุกกี้ที่เก็บข้อมูลส่วนบุคคล การแสดง Cookie Consent Banner จึงไม่ใช่เพียงแค่แนวปฏิบัติที่ดี แต่เป็นข้อบังคับทางกฎหมาย

2. ความโปร่งใสคือกุญแจสู่การปฏิบัติตาม PDPA ที่เน้นย้ำเรื่องความโปร่งใสในการจัดการข้อมูล ดังนั้น Cookie Consent ต้องระบุอย่างชัดเจนว่าจะใช้คุกกี้ประเภทใด เพื่อวัตถุประสงค์อะไร และข้อมูลจะถูกเก็บไว้นานเท่าใด ไม่เพียงแค่ขอความยินยอมเท่านั้น แต่ต้องให้ข้อมูลที่ครบถ้วนเพื่อให้ผู้ใช้สามารถตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูล

3. สิทธิในการควบคุมข้อมูลของผู้ใช้ PDPA ให้ความสำคัญกับสิทธิของเจ้าของข้อมูล ดังนั้น Cookie Consent ต้องให้ทางเลือกแก่ผู้ใช้ในการยอมรับหรือปฏิเสธคุกกี้แต่ละประเภท รวมถึงต้องมีช่องทางให้ผู้ใช้สามารถเปลี่ยนแปลงการตั้งค่าได้ในภายหลัง

4. การรักษาความปลอดภัยของข้อมูล PDPA กำหนดให้มีมาตรการรักษาความปลอดภัยที่เหมาะสม ดังนั้น ข้อมูลที่เก็บผ่านคุกกี้ต้องได้รับการปกป้องอย่างเหมาะสม เว็บไซต์ต้องมั่นใจว่ามีระบบรักษาความปลอดภัยที่แข็งแกร่งเพียงพอ

ความท้าทายและแนวทางการปฏิบัติ

การปฏิบัติตาม PDPA ในส่วนของ Cookie Consent อาจเป็นความท้าทายสำหรับเว็บไซต์หลายแห่ง แต่ก็เป็นโอกาสในการสร้างความไว้วางใจกับผู้ใช้ ทาง CookiePlus แนะนำเจ้าของเว็บไซต์ควรพิจารณาดำเนินการดังนี้

1. ทบทวนและจัดประเภทคุกกี้ที่ใช้งานอยู่

   

   
   

2. Cookie Consent ที่ให้ข้อมูลครบถ้วนและให้ทางเลือกแก่ผู้ใช้

   

   
   

3. ปรับปรุงนโยบายความเป็นส่วนตัวให้ครอบคลุมการใช้คุกกี้

4. จัดให้มีระบบบันทึกและจัดเก็บหลักฐานการให้ความยินยอม

   

   
   

5. ฝึกอบรมทีมงานให้เข้าใจถึงความสำคัญของ PDPA และ Cookie Consent

บทสรุป

PDPA และ Cookie Consent เป็นสองสิ่งที่เชื่อมโยงกันในโลกดิจิทัลปัจจุบัน การปฏิบัติตาม PDPA ไม่เพียงแต่เป็นการปฏิบัติตามกฎหมายเท่านั้น แต่ยังเป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อข้อมูลของผู้ใช้ เว็บไซต์ที่สามารถจัดการ Cookie Consent ได้อย่างมีประสิทธิภาพและโปร่งใสจะสามารถสร้างความไว้วางใจและความภักดีจากผู้ใช้ในระยะยาว